Waldorf Eğitimi Nedir? Nasıl Ortaya çıkmıştır?
Waldorf Eğitim Sistemi Nasıl ortaya çıkmıştır?
Çocukluk eğitimine yönelik dünyada kabul görmüş farklı eğitim felsefeleri ve yaklaşımlar vardır. Pek çok okul eğitim programlarını bu yaklaşımlara dayandırır. Günümüzde bu yaklaşımlardan en dikkat çekenlerinden birisi ise ‘’Waldorf Eğitimi’’dir.
Waldorf eğitiminin temelleri 1. Dünya Savaşından sonra (1919) Rudolf Steiner tarafından atılmıştır. Steiner, 1. Dünya Savaşından yenik çıkan Almanya’nın bir daha büyük bir yıkımla karşılaşmaması için çocuğu merkeze alan bir eğitim sisteminin geliştirilmesi gerektiğine inanıyordu.
Rudolf Steiner, özellikle eğitim felsefesi ile ilgilenmiş ve toplumsal yapıdaki değişimde eğitimin etkisini sorgulamıştır. Yaptığı araştırmalar neticesinde eğitim sistemlerinin çocuğu merkeze alan yaklaşımdan uzak olduğunu gözlemlemiştir. Bu yoksunluk neticesinde “Waldorf Okulları’’nı çocuğun merkezde yer aldığı öğretmenlerin ise rehber olduğu bir yaklaşımla oluşturmuştur.
Steiner’a göre her çocuğun farklı farklı bireysel ihtiyacı, karakteri, duygu, düşünce ve tutumları vardır. Çocukların yaratıcılıkları mantıksal, duygusal ve hareketsel ögelerin etkileşimi sayesinde gerçekleşmektedir. “Beyin, kalp ve eller” bu programın temel yapı taşını oluşturmaktadır.
Her çocuğun bir potansiyeli vardır ve bu potansiyel uygun koşullar sağlandığında ortaya çıkmaktadır. Bu potansiyeli ortaya çıkarmak için zorlama, baskı ve acele etmeye gerek yoktur.
Waldorf Yaklaşımının Temelleri Nelerdir?
- Waldorf eğitimi bir sanata dönüştürmeyi hedefler.
- Çocukların duygusal, sosyal, ahlaki, fiziksel ve zihinsel açıdan çok yönlü olarak gelişebilmelerini amaçlar. Çocukların bireyselliğini, özgüvenlerini yükseltmeyi ve bütünlüğünü sağlamayı destekler.
- Çocukların sanat, müzik, hareket ile öğrendikleri; keşfederek, deneyimleyerek yaşantılarını zenginleştirdiklerine inanır.
- Çocukların birbiriyle rekabet etmek yerine birbirlerine saygı duyarak ve yardımlaşarak toplumsal aidiyet duygusu edinmeleri beklenir.
- Çocukların öğrenme sevgisini keşfettiklerinde akademik becerilerin daha başarılı olacağına inanılır. Öğrenme sevgisinin oluşturması akademik becerileri geliştirebilmesinin bir ön koşuludur.
- Her çocuğun farklı bireysel özellikleri olduğuna ve kendilerine göre üstün yetenekleri olduğu kabul edilir.
- Eğitim planlanırken çocukların neleri öğrenmeleri gerektiğinden ziyade, neleri öğrenebilecekleri göz önüne alınır.
- Okullar içinde bulunduğu topluma göre müfredatını düzenlerse, öğrenilecek konuların çocuğun yaşamıyla ilişkilendirmesi daha kolay olur.
- Çocuğun yaşadığı koşullar ne kadar iyi ve ayrıntılı bilirse, öğretmen de öğreteceği konuyu çocuğun hayatıyla bütünleştirme imkanı bulur.
- Waldorf eğitiminde çocuğa değerlendirme yapmanın amacı, çocuğu daha iyi tanıyıp, bütünsel gelişime destek olmaktır. Bu sistemde öğretmenler çocukların gelişimleriyle ilgili uzun raporlar hazırlarlar.
- Bu yaklaşımda çocuğun hayal gücü, empati, sosyal sorumluluk ve ahlaki değerlerin gelişimine eşit önem verilir.
- Waldorf okullarının merkezi otoriteden bağımsız olması amaçlanır. Okul içerisinde herhangi idari otorite yer almaz.
Waldorf Yaklaşımı Okullarda Nasıl Uygulanır?
- Waldorf okullarında öğrencilere 12 yıl kesintisiz eğitim verilmesi hedeflenir.
- İlköğretimde 8 yıl boyunca aynı sınıf öğretmeniyle eğitimin sürdürülmesi planlanır.
- Waldorf okullarında öğrencilerin kullanacakları sınıfların büyük ve ferah olmasına özen gösterilir. Öğrenciler isterlerse kendi kültürlerini ve geleneklerini yansıtan sanat eserleri ile sınıflarını süsleyebilirler.
- Sınıf ortamı düzenlenirken estetik ve doğal bir ortam yaratılmasına dikkat edilir.
- Doğa sevgisini öğrencilere benimsetmek hedeflenir. Bu yüzden sınıflar doğal ortama en yakın şekilde düzenlenmeye çalışılır. Kişi doğanın bir varlığı olarak görülür. Öğrencilerin de doğa ile bütünleşmesi hedeflenir.
- Mevsimlerin insanın yaşam ritmini etkilediği düşünülür. Sınıf ortamında doğal malzemeler vardır.(Ahşap taş, çiçekler vb..)
- Anaokulunda ve ilkokulda sınıfta (Fen) Doğa masası / dersliği yer alır. Doğa masasına mevsime uygun nesneler konur. Çocuklar tercih ederlerse, masaya evlerinden getirdikleri doğal nesneleri ekleyebilirler.
- Sınıfta zaman zaman mitolojik hikâyeler ve masallar anlatılarak, öğrencilerin hayal güçlerinin geliştirilmesi sağlanır.
- Yabancı dil derslerine ilkokul 1. ve 2. Sınıfta yer verilir. İlköğretim programlarında test kitaplarına yer verilmez.
- Sınıflar teknolojiden uzak olarak düzenlenir. Dersler daha çok resim, müzik, drama gibi branşlara ayrılmıştır. Etkinlikler arasındaki geçişlerde müzik kullanılır. Öğrenciler geçişlerdeki müzik sesinden keyif alırlar.
- Bu yaklaşım çocukların gelişimsel açıdan bulunduğu seviyeye saygı gösterir. Mükemmel bir gelişim için doğru bir zamanın olduğuna inanır. Örneğin, Waldorf sınıflarında eğitim alan bir öğrenci okumayı üçüncü sınıfta öğrenebilir. Bu çok doğal karşılanan bir durumdur. Önemli olan okumanın hızlı öğrenilmesi değil, hazır olunduğunda öğrenilmesidir.
Waldorf yaklaşımında okul ve öğretmenin rolü nasıldır?
- Waldorf öğretmenleri girişimci ruhlu, dünyaya ve insanlığa saygı duyan insandır.
- Çocukların da kendine yetebilen birey olduklarını düşünürler. Öğretmenler erken çocukluk döneminin kişilik gelişiminin altın çağı olduğu bilerek eğitimlerini planlarlar.
- Öğretmenler her sabah çocuklar sınıfa girerken onlarla tek tek isimleriyle hitap ederek selamlaşır.
- Öğrencilerle yapılan sabah sohbetlerinde onları dinlemek ve onlarla ilgili bir yorumda bulunmak için bilinçli olarak çaba sarf ederler.
- Bu yaklaşımda öğretmenler kendilerini geliştirmelidir. Öğretmenler aynı zamanda bir düşünür, şair, ressam, sanatçı, bilim insanı, müzisyen ve çevrecidir. Öğretmenler mesleğine kendilerini adamalıdır. Öğretmenin bu adanmışlığı çocuklar tarafından da fark edilecektir.
- Öğretmenin bir diğer görevi de öğrencilerinin sosyal, fiziksel, duygusal ve psikolojik yönlerden sağlıklarını korumaktır. Öğretmen sınıf ortamını stresten uzak, rahatlatıcı ve çocukların öğrenmelerini destekleyici bir şekilde sunmalıdır.
- Öğretmen çocukların sorumluluk duygularını pekiştirmek amacıyla ,sınıf içinde öğrencilerine bazı görevler tanımlar: örneğin masaları temizleme, çiçeklerin bakımını üstlenme, tamir yapma vb. Bu görevleri yerine getirirken çocuklar öğretmen tarafından asla zorlanmaz, çocuklar kendi seçimleri doğrultusunda sınıf içinde iş bölümüne destek olurlar.
Waldorf Eğitim Sisteminde Okul Aile işbirliği
Waldorf yaklaşımı aile desteğinin çocukların başarısı için çok önemli olduğu düşünülür. Öğretmenler ailelerle iş birliği kurarak çocukların gelişimi sürecinde sorumlulukları paylaşırlar. Düzenli olarak aile eğitimleri ve karşılıklı bilgi paylaşımları yapılır. Ailelere evde çocuklarının gelişimini ve öğrenmesini destekleyebileceği teknikler ve materyal kullanımı öğretilir.
Bu iş birliği sayesinde çocukların potansiyellerini ortaya çıkarabilecekleri ortamlar süreklilik kazanır.
